Sốt xuất huyết Dengue (SXH) là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất do muỗi truyền, đặc biệt phổ biến ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới như Việt Nam. Bệnh không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu mà còn có thể tiến triển nặng, dẫn đến biến chứng nghiêm trọng và thậm chí là tử vong. Việc hiểu rõ tác hại của bệnh và các biện pháp phòng tránh hiệu quả là vô cùng cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Tác nhân và cơ chế lây truyền: Sốt xuất huyết Dengue do virus Dengue gây ra và được truyền chủ yếu qua muỗi Aedes (muỗi vằn) (chủ yếu là Aedes aegypti và Aedes albopictus). Muỗi cái Aedes bị nhiễm virus khi hút máu người bệnh, sau đó virus nhân lên trong cơ thể muỗi. Khi muỗi đốt người khỏe mạnh khác, virus sẽ được truyền vào máu, gây bệnh. Muỗi Aedes hoạt động mạnh nhất vào ban ngày, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tối.

Tác hại và các giai đoạn của bệnh sốt xuất huyết Dengue: Bệnh sốt xuất huyết Dengue thường diễn biến qua ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn có những đặc điểm và nguy cơ riêng:

1. Giai đoạn sốt (2-7 ngày đầu):

   • Triệu chứng: Người bệnh thường sốt cao đột ngột (39-40°C), liên tục, khó hạ sốt. Kèm theo là đau đầu dữ dội (thường ở vùng trán), đau nhức hốc mắt, đau cơ và khớp nghiêm trọng (còn gọi là "sốt phá xương"). Có thể xuất hiện phát ban đỏ trên da, buồn nôn, nôn, đau họng, chán ăn.
   • Nguy cơ: Trong giai đoạn này, các triệu chứng giống cúm thông thường nên dễ bị nhầm lẫn, dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị chậm trễ.

2. Giai đoạn nguy hiểm (thường vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh):

   • Đây là giai đoạn quan trọng nhất, khi triệu chứng sốt có thể giảm hoặc hết, nhưng các biến chứng nguy hiểm lại xuất hiện. Nhiều người lầm tưởng bệnh đã khỏi nên chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo.
   • Tăng tính thấm thành mạch: Đây là biến đổi sinh lý nguy hiểm nhất. Huyết tương thoát ra khỏi lòng mạch, gây cô đặc máu, tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng bụng, phù nề.
   • Sốc Dengue: Nếu tình trạng thoát huyết tương nghiêm trọng, có thể dẫn đến sốc do giảm thể tích máu lưu hành, biểu hiện bằng tay chân lạnh, vật vã, li bì, mạch nhanh, huyết áp tụt hoặc kẹt. Sốc kéo dài có thể gây suy đa tạng.
   • Xuất huyết: Có thể xuất huyết dưới da (nốt, chấm, mảng bầm tím), chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, đi ngoài phân đen), hoặc xuất huyết nội tạng nghiêm trọng (chảy máu não, chảy máu ổ bụng), đe dọa tính mạng.
   • Suy tạng: Gan to, men gan tăng, có thể suy gan cấp. Một số trường hợp có thể bị viêm cơ tim, viêm não, suy thận cấp.

3. Giai đoạn hồi phục (sau ngày thứ 7):

   • Người bệnh bắt đầu hết sốt, ăn uống ngon miệng hơn, tiểu tiện nhiều, các xét nghiệm máu dần trở lại bình thường. Tuy nhiên, nếu ở giai đoạn nguy hiểm có biến chứng nặng, thời gian hồi phục có thể kéo dài và để lại di chứng.

Cách phòng tránh sốt xuất huyết Dengue hiệu quả:

Phòng tránh sốt xuất huyết Dengue đòi hỏi sự chủ động và đồng bộ từ mỗi cá nhân đến cộng đồng. Vì chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh còn hạn chế, các biện pháp phòng chống muỗi là quan trọng nhất:

1. Diệt lăng quăng, bọ gậy – Chặn đứng vòng đời của muỗi:

    

    

   • Thường xuyên kiểm tra, cọ rửa và thay nước các vật dụng chứa nước trong và ngoài nhà như lọ hoa, lu, vại, chum, bể nước.
   • Đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
   • Loại bỏ các vật phế thải có thể đọng nước như lốp xe cũ, vỏ dừa, chai lọ, mảnh sành, v.v.
   • Khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm quanh nhà để giảm nơi trú ẩn của muỗi trưởng thành.
   • Nuôi cá diệt lăng quăng trong các vật chứa nước lớn.

2. Chống muỗi đốt – Bảo vệ cá nhân:

   • Mắc màn khi ngủ: Sử dụng màn khi ngủ, kể cả ban ngày, vì muỗi Aedes hoạt động ban ngày. Bạn có thể lựa chọn các loại màn chụp người lớn Bình Minh và màn chụp trẻ em Bình Minh để đảm bảo giấc ngủ an toàn cho cả gia đình.
   • Sử dụng thuốc chống muỗi: Bôi lên da hoặc quần áo, đặc biệt khi ở những nơi có nhiều muỗi.
   • Mặc quần áo dài tay, dài chân: Hạn chế để lộ da, đặc biệt vào buổi sáng và chiều tối.
   • Lắp đặt lưới chống muỗi: Ở cửa ra vào và cửa sổ để ngăn muỗi bay vào nhà.

3. Vệ sinh môi trường sống và nhà cửa:

   • Giữ nhà cửa luôn sạch sẽ, gọn gàng, thông thoáng. Đồ dùng gia đình Bình Minh tiện lợi có thể giúp bạn trong việc này.
   • Thường xuyên dọn dẹp các vật dụng không cần thiết, tránh tạo ra nơi trú ẩn cho muỗi.
   • Sử dụng quạt để tạo luồng gió mạnh, làm khó khăn cho muỗi khi bay.

4. Nâng cao ý thức cộng đồng:

   • Tham gia các chiến dịch tổng vệ sinh môi trường do địa phương phát động.
   • Tuyên truyền, giáo dục về phòng chống sốt xuất huyết cho mọi thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em.

5. Theo dõi và điều trị kịp thời:

   • Khi có các dấu hiệu nghi ngờ sốt xuất huyết, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà.

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh có tác hại khôn lường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Tuy nhiên, với sự chủ động trong việc phòng chống muỗi, đặc biệt là diệt lăng quăng, bọ gậy và bảo vệ cá nhân khỏi muỗi đốt bằng các biện pháp như mắc màn khi ngủ và sử dụng thuốc chống muỗi, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ và góp phần đẩy lùi dịch bệnh. Hãy sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như chăn ga gối đệm êm ái và khăn mặt, khăn tắm mềm mại, thấm hút tốt để giữ gìn vệ sinh và giấc ngủ chất lượng, tăng cường sức khỏe tổng thể.